Eleni, am y tro cyntaf am bron ugain mlynedd, ni chyhoeddodd y Llywodraeth ddata fesul awdurdod lleol am y nifer o blant a aseswyd mewn Cymraeg gan athrawon fel rhan o drefniadau asesu’r cwricwlwm cenedlaethol. Bu’n rhaid gwneud Cais Rhyddid Gwybodaeth i’w ddatgelu fel a ofnwyd pan gyhoeddodd y Llywodraeth ei hymateb i ymgynghoriad yn gynharach yn y flwyddyn. Mae’r cefndir i’w weld yma.

Cyhoeddwyd y data cenedlaethol ar 8 Awst. Mae’r siart canlynol yn dangos y canlyniadau hynny.

% y disgyblion a aseswyd mewn Cymraeg, yn ôl Cyfnod Allweddol, 1999 at 2018

Tynnwyd sylw eisoes mewn man arall ar y wefan hon at ganlyniadau 2018 y Cyfnod Sylfaen (ar blant 7 oed yn fras):  mewn sgiliau iaith, llythrennedd a chyfathrebu – Cymraeg. Nawr, cawn weld y sefyllfa ar leol awdurdodau lleol. Gwaethygodd y sefyllfa yn y mwyafrif o awdurdodau: gostyngodd y ganran ers 2017 mewn 13 awdurdod allan o’r 22 sydd gennym: https://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/asesiadaur-cwricwlwm-cenedlaethol/asesiadaur-cyfnod-sylfaen/ 

Ar ddiwedd Cyfnod Allweddol 2, cynyddodd y ganran a aseswyd mewn Cymraeg mewn 11 awdurdod ond gostyngodd yn yr 11 awdurdod arall: https://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/asesiadaur-cwricwlwm-cenedlaethol/asesiadau-cyfnod-allweddol-2/ 

Ar ddiwedd Cyfnod Allweddol 3, bu cynnydd mewn 10 awdurdod a gostyngiad mewn 8 (mae pedwar awdurdod lle nad oes unrhyw ddarpariaeth o fewn yr awdurdod): https://statiaith.com/blog/addysg/ysgolion/asesiadaur-cwricwlwm-cenedlaethol/asesiadau-cyfnod-allweddol-3/ 

Mae peidio â chyhoeddi’r data’n rheolaidd yn gam mawr yn ôl. Rhaid i’r data hyn gael eu cyhoeddi a chael sylw, i bawb gael deall sefyllfa’r Gymraeg mewn addysg – a’r tueddiadau.